Vele Hasselters betrokken bij dodenherdenking

Foto's: Gerrit Slurink

De dodenherdenking vond in Hasselt plaats op zondag 4 mei. Om 19.30 uur vertrok de stille tocht vanaf het gemeentehuis naar het oorlogsmonument op de Joodse begraafplaats en vervolgens naar het monument bij de Grote Kerk aan de Markt. De organisatie was in handen van de Oranjevereniging met ondersteuning van de scouting. Wethouder Jan van der Poel vertegenwoordigde de gemeente Zwartewaterland en Fanfarecorps Irene verzorgde de muzikale omlijsting.

Om 20.00 uur was het 2 minuten muisstil bij het gedenkmonument. Daarna droeg een leerlinge van de PWAS dit gedicht voor:

Herdenken – Gerrit ten Berge

Vanavond staan we heel stil bij elkaar,
herdenking van een oorlog, lang geleden,
die nu nog sporen trekt, ook in het heden,
want in je hoofd kom je er niet mee klaar.

Miljoenen dood, miljoenen keren rouw,
families toen gestort in bitter lijden,
de angst regeerde, vreselijke tijden,
vol van verraad, gelukkig ook van trouw.

We blijven hier dus komen, ieder jaar,
uit diep respect voor hen die voor ons vielen,
zij wilden niet voor wat verkeerd was knielen,
ons samen zijn is meer dan een gebaar.

Want om ons heen wordt er weer flink gezaaid,
waarbij geloof of ras wordt aangewezen
als minderwaardig, moeten we gaan vrezen
dat achterdocht en haat weer ’t land doorwaait?

Wie wordt gevoed door onverdraagzaamheid,
door egoïsme en kortzichtig denken,
verheft zichzelf, dat moet een ander krenken,
dan ben je echt de vrede zo weer kwijt.

Vanavond staan we heel stil bij elkaar,
gedachten vol van vrede voor het heden,
al lerend van de fouten van ’t verleden,
want in je hoofd ben je daar nooit mee klaar.

Wethouder Jan van de Poel vervolgde de bijeenkomst met de toespraak:

“4 mei 2025. We herdenken vandaag in Hasselt de doden die gevallen zijn in de Tweede Wereldoorlog. Maar ook de slachtoffers van andere oorlogen in de afgelopen 80 jaar na de bevrijding. We denken aan onze joodse stadsgenoten die in de Tweede Wereldoorlog zijn weggevoerd en nooit meer terug zijn gekomen.

Inmiddels 80 jaar dodenherdenkingen en vieringen van de bevrijding. In die 80 jaren van herdenking gingen oorlogen in de wereld echter gewoon door. Meestal letterlijk en figuurlijk wat verder van ons bed. Het raakt ons vaak minder of niet.

Ik weet nog dat ik het als tiener onwerkelijk vond om te horen dat ons land in 1990 weer in oorlog was. De Golfoorlog rondom Irak en Koeweit. Tot dan was voor mij het gevoel van oorlog vooral uit de verhalen die je las in boeken over de Tweede Wereldoorlog. Of de verhalen die je hoorde op school tijdens de lessen geschiedenis. De Golfoorlog bracht de term oorlog voor mijn gevoel iets dichterbij. Met het besef dat we in die tijd er weinig van merkten omdat de televisie wel beelden gaf maar minder intensief dan wanneer dat vandaag de dag zou zijn.  En social media nog niet bestond. Oorlog. Het was er, maar nog steeds ver van je af.

Wat dichterbij: op 24 februari 2025 herdachten we in onze gemeente op de opvanglocaties voor de vluchtelingen uit Oekraïne dat er 3 jaar oorlog in Oekraïne was. Vluchtelingen die een plek hebben gevonden in onze samenleving van Hasselt en Genemuiden omdat het land waar zíj́ woonden oorlogsgebied was geworden.

Hoe kan het dat we allemaal weten en beseffen dat oorlog gelijk staat aan pijn, verdriet en ellende en oorlog toch blijft bestaan. Waarom doen we als mensen dit elkaar aan? Waarom leren wij niet van onze geschiedenis?

Enerzijds omdat we er als mensen vaak geen directe invloed op denken te hebben. Machthebbers bepalen de koers en doen wat hen goed lijkt. Als we in de media de berichten volgen wat er in de VS en het Midden Oosten gebeurt, dan schrikt de een en zegt de ander dat het goed is. Goed en fout lijkt niet meer helder te zijn. Verschillen worden uitvergroot in plaats van dat we zoeken naar wat ons verbindt. Laten we alsjeblieft kijken hoe het anders kan. Hoe we samen zorgen dat we de vrede bewaren in plaats van meer macht, aanzien en geld zien te krijgen of een land groter te willen maken. Veranderingen kunnen we samen teweegbrengen. In het klein. Door te luisteren naar die buurman of buurvrouw. Door niet zonder de feiten te kennen van alles te vinden en te roepen op social media of in real life; maar door te vragen en te helpen. Ook ikzelf. Als elk gehucht, dorp en stad, elke gemeenschap dit doet dan kan het niet anders dan dat er een generatie opgroeit van vrede en verbinding. Dat gedenken gedenken blijft en niet nieuw leed ontstaat.

4 mei 2025. Hasselt. We gedenken vanavond op deze plek de mensen die gestorven zijn voor onze vrijheid. De vrijheid van vandaag. De vrijheid van morgen en de vrijheid van onze toekomst en die van onze kinderen.  Laat de oorlogsslachtoffers niet voor niets gestorven of gedood zijn. Laat deze dodenherdenking een oproep zijn om naar elkaar te blijven omzien. Om elkaar echt té zien. Om in onze miniwereld van Hasselt, Zwartewaterland, Overijssel, de vrede te bewaren en er voor elkaar te blijven zijn. Samen een generatie van vrede. Een generatie van hoop.”

De herdenking werd afgesloten met het leggen van kransen en bloemen door vertegenwoordigers van verschillende organisaties.