Monument voormalige Van Nahuysbrug onthuld

Wethouder Gerrit Knol onthulde donderdagmiddag het geplaatste monument bij het oude brugwachtershuisje. Dit ter herinnering aan de voormalige Van Nahuysbrug (1896-1972) en aan oorlogshandelingen tijdens de Tweede Wereldoorlog ter plaatse van deze brug.

De Stichting Archeologische werkgroep Zwartewaterland (SAWZ) kwam met het idee voor dit monument. Ook zorgden zij dat de realisatie en financiering rondkwam. 

Om het belang om via een brug de andere oever van een rivier te kunnen bereiken begon Gerrit Knol zijn toespraak met de eerste twee regels van een lied van Drs. P: “Wij staan hier aan de oever van een machtige rivier. De andere oever is daarginds, en deze hier is hier.” 

Hij blikte even terug in de tijd. “Eerst was hier een houten brug en later een van staal die in de volksmond ‘de lange brugge’ werd genoemd. In de oorlog werd de brug door de Duitsers opgeblazen. Ook was er een aantal aanvaringen door schepen Maar de schade werd steeds weer hersteld. In de periode 1914-1934 passeerde de stoomtram van Blokzijl naar Zwolle deze brug. Het was een smalle overgang waarop auto’s elkaar niet of nauwelijks konden passeren. Een aantal jaren geleden was er al een idee om het bruggenhoofd in ere te herstellen, maar dat was toen nog een brug te ver. Als gemeente zijn we blij met het initiatief voor het nu geplaatste brugmonument. Dankzij SAWZ, andere vrijwilligers en een aantal bedrijven werd dit mogelijk.”

Voorgeschiedenis  brugmonument 

In het voorjaar van 2020 haalde magneetvisser Jeroen Steenbergen uit Hasselt in het Zwarte Water een stuk metaal boven water. Omdat het onduidelijk was wat het voorstelde, werd het aan de SAWZ gemeld. Door de aanwezigheid van klinknagels en de vorm, was een relatie met de Van Nahuysbrug (1896-1972) een serieuze optie.

Na bestudering en het raadplegen van oude foto’s, bleek het een van de consoles te zijn, afkomstig van het opgeblazen draaibare deel door de Duitsers in mei 1945. De afgescheurde klinknagels en verbogen delen gaven hiervoor aanleiding.

Al vrij snel ontstond het idee bij de SAWZ om hiervan een monument te maken. In samenwerking met de Historische Vereniging Hasselt is voor het brugdeel een monument ontworpen dat past in de tijd van de Van Nahuysbrug en de werkzaamheden rond de Veerpoort.

De overspanning van de Van Nahuysbrug bestond destijds uit samengestelde en geklonken plaatliggers waaraan de consoles werden bevestigd ter verbreding. Het monument bestaat dan ook uit een staalplaat waarop de console is aangebracht.

Omdat het gevonden brugdeel het predicaat van een archeologische vondst heeft, is de constructie zo ontworpen, dat de nog aanwezige klinknagels door sparingen steken. Voor de bevestiging is gebruik gemaakt van bestaande gaten in het brugdeel. Hierdoor is het brugdeel in originele staat gebleven. In de gemetselde poer is een staalconstructie verwerkt die met chemische ankers in het oude brughoofd is verankerd. Het metselwerk is afgedekt met een plaat van Belgische hardsteen.

De realisatie van het monument is door plaatselijke bedrijven uitgevoerd. De kosten (circa 7.000 euro) zijn gedekt door meerdere verleende subsidies.

Ook wordt er nog aandacht besteed aan de destijds belangrijke stoomtramverbinding Zwolle-Blokzijl (1914-1934) die over de Van Nahuysbrug liep. Hiervoor zal in het najaar een stukje tramrail in de bestrating bij de ijssalon worden aangebracht op spoorwijdte 1067 mm, het zogenaamde ‘Kaapspoor’ van de stoomtram. Hierover staat al informatie op het geplaatste informatiebord.